O koszty wybranego kredytu inwestycyjnego należy zapytać przed podpisaniem umowy z bankiem, aby mieć pewność, jaki będzie całkowity koszt tego kredytu, czyli kwota do spłaty z uwzględnieniem wszystkich opłat dodatkowych na przestrzeni całego czasu, na jaki umowa ta zostanie zawarta. Znając szczegóły, można przeanalizować budżet firmy z uwzględnieniem prognoz finansowych na dany okres, określić wstępnie zdolność kredytową i przygotować się na regularne spłacanie należności, gdzie przy dużych inwestycjach każda rata może być znaczącym obciążeniem. Bez inwestowania nie można jednak mówić o rozwoju, stąd nieustanna popularność takich właśnie kredytów.
Co składa się na koszty kredytu inwestycyjnego i na RRSO
Niezależnie od rodzaju inwestycji, na którą przedsiębiorca bierze kredyt, należy mieć świadomość dodatkowych kosztów. Zwykle w umowach są to standardowe pozycje, powszechne również przy innych produktach kredytowych, czyli:
- oprocentowanie,
- ubezpieczenie kredytu,
- opłata przygotowawcza,
- prowizje,
- marża.
Warto jednak dokładnie przeanalizować warunki udzielenia kredytu, aby zlokalizować wszystkie dodatkowe opłaty, którymi obciążony zostanie kredytobiorca. Bywa, że są to detale, na przykład odpłatne prowadzenie konta, jeżeli trzeba takie założyć w banku, który udziela kredytu, ale zdarzają się również koszty znacznie wyższe, które istotnie wpływają na wysokość miesięcznej raty.
Wysokość oprocentowania regulowana przez odgórne normy
Oprocentowanie nie może być wyższe niż wartości dopuszczone przez tzw, ustawę antylichwiarską, czyli Ustawę o nadzorze nad rynkiem finansowym. Przyjrzyjmy się szczegółom.
- Obecnie wysokość oprocentowania nie może być w związku z tymi regulacjami wyższa niż 7,2%.
- Stopa referencyjna NBP jest na tę chwilę wyjątkowo niska i wynosi zaledwie 0,1%. To bardzo odczuwalna obniżka z 1,5%, która jest zauważalna dla wszystkich Klientów, niezależnie od rodzaju zaciągniętych zobowiązań.
- Często spotykane pojęcia to również oprocentowanie:
- nominalne – zasady obliczania rocznej stopy procentowej i ustalenia, czy odsetki będą naliczane od pożyczonej kwoty, czy doliczane do depozytów na lokatach/kontach bankowych kredytobiorcy;
- stałe – minimalizuje ryzyko wynikające z wahań wysokości stóp procentowych i zmian stawki WIBOR(R); będzie niezależne również od planowanej nowej stawki referencyjnej, jeżeli ta zostanie zgodnie z planami wdrożona w 2022 roku (przygotowania prowadzi GPW Benchmark SA, będąca częścią Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie);
- zmienne – stawka ustalana jest o wskaźnik WIBOR(R), z którego wahań wynika rzeczona zmienność oprocentowania, zwykle co 3 lub 6 miesięcy, natomiast drugim czynnikiem jest marża banku;
- okresowo stałe – dotyczy danego okresu w całej historii spłacania kredytu, na przykład pierwszych 5 lat; po tym okresie bank może umożliwić przedłużenie o kolejne lata lub odmówić i nakazać spłatę według oprocentowania stałego.
Wszystkie wątpliwości na etapie poznawania i porównywania ofert warto skonsultować z doradcą finansowym, aby dokładnie poznać właściwości proponowanych przez bank opcji kredytowania dowolnej inwestycji.
Ubezpieczenie jako koszt kredytu inwestycyjnego
Dawniej standardem była konieczność zabezpieczenia kredytu poprzez żyrantów, albo poprzez weksle i pod zastaw, lecz obecnie banki korzystają z dodatkowych produktów finansowych – w tym przypadku z ubezpieczenia.
Chociaż żadne normy prawne nie nakładają obowiązku ubezpieczenia kredytu, obowiązek taki może nałożyć bank w umowie kredytowej, a brak zgody kredytobiorcy na ubezpieczenie, będzie skutkować decyzją odmowną. Gdy zapisy Ogólnych Warunków Ubezpieczenia nie budzą zastrzeżeń (to również zalecam skonsultować z doradcą biznesowym), można poprzestać na polisie proponowanej przez bank. Jeżeli jednak warunki, grupa ryzyk, wyłączenia, wysokość składki pozostawiają wiele do życzenia i mimo negocjacji warunki te nie są satysfakcjonujące, zwykle istnieje możliwość skorzystania z ubezpieczenia kredytu w firmie zewnętrznej.
Gdy bank oferuje ubezpieczenie, należy sprawdzić, czy jest to ubezpieczenie indywidualne, czy grupowe (grupowe z założenia rzadko dostosowane są do indywidualnych potrzeb) oraz czy wiąże się z nim konieczność zgody na dodatkowe zobowiązania, na przykład wykupienie polisy inwestycyjnej.
Opłata przygotowawcza, prowizje i marża
Tak jak oprocentowanie oraz ubezpieczenie kredytu można uznać za koszty pewne, tak obecność i wysokość pozostałych opłat składających się na RRSO zależy od banku, który udziela kredytu. Jeżeli jednak koszty takie są zawarte w umowie, wiążą się one z:
- przygotowaniem kredytu jako produktu gotowego do udzielenia klientowi; w postaci opłaty przygotowawczej bank nalicza swoisty rodzaj własnego wynagrodzenia za działania związane z obsługą kwestii poprzedzających podpisanie umowy;
- wynagrodzeniem dla banku z tytułu udzielenia kredytu; jeżeli w ofercie pojawia się informacja „prowizja 0%”, zwykle dodatkowe opłaty naliczone zostaną w postaci marży;
- rodzajem kosztu kredytu w kontekście tego, że bank komercyjny pożycza od banku centralnego środki, które w formie kredytu przekazuje kredytobiorcy; marża jest właśnie matematycznie obliczonym zyskiem, który przypadnie w udziale bankowi po przekazaniu klientowi środków kredytowych.
Na tym powinna zakończyć się lista kosztów kredytu inwestycyjnego. Rynek oferuje wiele kredytów z dodatkowymi innymi opłatami, bywają to jednak opłaty zbędne lub nieadekwatne do rodzaju zaciąganych przez klienta zobowiązań finansowych. Należy dać sobie zawsze czas na rzeczowe i dokładne przeanalizowanie umowy, aby uniknąć podjęcia pochopnej decyzji.
Współpraca z bankiem zgodna z Kodeksem Etyki Bankowej
Poszczególne zagadnienia dotyczące kosztów kredytu inwestycyjnego wyjaśni Państwu doradca biznesowy, natomiast zasady współpracy banku z klientem reguluje między innymi dokument zwany Kodeksem Etyki Bankowej. Zgodnie z jego zapisami: „W relacjach z Klientami bank powinien kierować się uczciwością, odpowiedzialnością, profesjonalizmem oraz innowacyjnością.”. Jeżeli wybrany przez Państwa bank spełnia te wymogi, może dobrze rokować na przyszłość.
Jako doradca finansowy dla firm, doradzam również w sprawach omówionych dziś kredytów. Finansowanie biznesu to moja dziedzina, z przyjemnością pomagam firmom lokalnym i o zasięgu ogólnopolskim.